Bacaklara kan taşıyan atardamarların tıkanmasıyla karakterize bir durumdur. Periferik arter hastalığı, genellikle arterlerde plak birikimi nedeniyle oluşur ve kan akışını sınırlar. Semptomlar arasında yürürken bacak ağrısı, yorgunluk ve kramp bulunur. Sigara içme, diyabet, yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol gibi risk faktörleri hastalığın gelişimini artırabilir. Tedavi, yaşam tarzı değişiklikleri, ilaçlar ve bazı durumlarda cerrahi müdahaleyi içerebilir.
Periferik Arter Hastalığı Belirtileri
En sık rastlanan belirti, özellikle bacaklarda yürüyüş sırasında ortaya çıkan ağrıdır.
Kramp veya hafif rahatsızlık görülür. Ağrı genellikle dinlenme ile geçer.
Dinlenirken bile bacaklarda ağrı, uyuşukluk veya hafiflik hissi olabilir.
Etkilenen bacak veya ayaklar normalden daha soğuk hissedilebilir.
Bacaklarda veya ayaklarda renk değişiklikleri, solgunluk veya mavimsi bir renk olabilir.
Bacaklardaki veya ayaklardaki küçük yaraların iyileşme süreci normalden daha uzun sürebilir.
Etkilenen bölgedeki tırnaklar daha yavaş büyüyebilir veya anormal görünebilir.
Ciltte kuruluk, pul pul dökülme ve bacaklardaki kılların dökülmesi gözlenebilir.
Erkeklerde , ereksiyon sorunlarına neden olabilir.
Periferik arter hastalığı belirtileri yaşıyorsanız, doktorunuza danışmanız önemlidir. Ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Erken tanı ve tedavi, bu komplikasyonların önlenmesinde kritik öneme sahiptir.
Periferik Arter Hastalığı Risk Faktörleri
Sigara, damar sertliğini hızlandırır ve arterleri daraltır, bu da riski artırır. Yüksek kan şekeri seviyeleri, damarları zarar verebilir ve arter daralmasına yol açabilir. Yüksek kolesterol plaklarının arter duvarlarında birikmesi, kan akışını engelleyebilir. Kan damarlarına sürekli yüksek basınç uygulayan yüksek tansiyon, damar duvarlarını zayıflatabilir. Zarar verebilir. Aşırı kilo, kalp ve damar sağlığı üzerinde olumsuz etkilere sahiptir. Riski artırabilir.
Düzenli egzersiz yapmamak, damar sağlığını olumsuz etkileyebilir. Ailede hastalığın öyküsü varsa, kişisel riski artırabilir. Yaşın ilerlemesi ve erkek cinsiyet, riski artıran faktörlerdir. Bazı inflamasyon ve enfeksiyon durumları da damar sağlığını etkileyebilir. Yüksek homosistein seviyeleri, kalp ve damar hastalıkları riskini artırır. Periferik arter hastalığı risk faktörleri bulunuyorsa derhal doktorunuza danışmalısınız. Doktorunuz gerekli kontrolleri yapacaktır.
Periferik Arter Hastalığı Tanısı Nasıl Koyulur?
Doktor, hastanın semptomlarını, risk faktörlerini (sigara kullanımı, yüksek tansiyon) ve aile geçmişini inceler. Ayaklarda, bacaklarda veya kollarda kan akışının azaldığını gösteren belirtiler aranır. Ankle-Brachial Index testi, bacaklardaki ve kollardaki kan basıncı ölçümlerini karşılaştırır. Normalden düşük bir ABI değeri, hastalığın ihtimalini gösterir.
Doppler ve ultrasonla görüntüleme, kan akışını ve arterlerdeki daralmaları veya tıkanıklıkları görselleştirmek için kullanılır. Daha ayrıntılı bir inceleme gerektiğinde, anjiyografi yapılabilir. Bu işlemde, kan damarlarına kontrast madde enjekte edilerek röntgen alınır. Bu sayede damarların iç görünümü detaylı bir şekilde incelenir.
Kan testleri, kolesterol seviyeleri ve diyabet gibi durumları kontrol etmek için yapılır. Yürüme ve egzersiz testleri, egzersiz sırasında semptomların şiddetini değerlendirir. Aynı zamanda egzersize bağlı kan akışındaki değişimleri de değerlendirir. Her hasta için doğru periferik arter hastalığı tanısı yöntemleri farklılık gösterebilir. Bu yüzden doktorunuzun önerilerini takip etmek önemlidir. Ciddiye alınması gereken bir durumdur. Erken teşhis ve tedavi, komplikasyonları önleyebilir.
Periferik Arter Hastalığı Tedavisi
Sigara bırakma, düzenli egzersiz ve sağlıklı bir diyet tedavide önemlidir. Kanın pıhtılaşmasını önlemek, kolesterol seviyelerini düşürmek ve kan basıncını kontrol altında tutmak için ilaçlar reçete edilebilir. Anjiyoplasti ve stent yerleştirme, daralmış veya tıkanmış arterleri genişletmek için uygulanır. Bir balon ve stent kullanılan minimal invaziv işlemdir.
Ciddi durumlarda, kan akışını yeniden yönlendirmek için bypass cerrahisi yapılabilir. Bir fizyoterapist gözetiminde yapılan özel egzersiz programları da etkili olabilir. Tedavi seçenekleri hastanın durumuna ve hastalığın şiddetine göre değişiklik gösterebilir. Doğru periferik arter hastalığı tedavisi yaklaşımını belirlemek için doktor ile görüşmek önemlidir.
